Czarnogóra, Albania, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja

sierpień 2018

Słowo wstępu

Jednym z najciekawszych regionów w Europie są Bałkany, zamieszkałe przez kilka narodów. Rozpad starej Jugosławii był tragiczny w skutkach. Szczególnie widoczne są one dzisiaj w Bośni i Hercegowinie. Będąc na miejscu mocno dociera do świadomości, jak katastrofalne są konsekwencje wojny. Ale Bałkany to nie tylko historia, ale również niesamowita przyroda. Góry lub kaniony w Czarnogórze czasami przypominają fiordy w Norwegii. Są też mało skomercjalizowane. Jednak transportem publicznym bardzo trudno, albo wręcz niemożliwe, jest się tam dostać. Dlatego potrzebny jest samochód. Chorwacja to m.in. przepiękne wybrzeże Adriatyku. Chorwacja wyróżnia się też europejskim poziomem, jeśli o chodzi o infrastrukturę drogową. W Albanii spędziłem zaledwie jeden dzień, więc nie mam też wielu spostrzeżeń. Ludzie we wszystkich krajach byli bardzo mili. Czułem się też bezpiecznie. Kraje bałkańskie mocno się rozwijają i wykorzystują potencjał, który mają. Jest to rejon fascynujący pod wieloma względami. Lubię takie klimaty i na pewno wrócę na Bałkany.

Kilka porad

Transport

Jazda autem w sezonie przez Bośnię, Albanię, Czarnogórę lub Chorwację jest swoistym wyzwaniem. O ile w Chorwacji stan dróg jest dobry lub bardzo dobry, to w pozostałych krajach bywa z tym różnie. Drogi często są bardzo kręte, a w pobliżu Adriatyku takżę bardzo zatłoczone. Przeciętna prędkość jazdy to około 30-40 km/h. Drogi poboczne w Czarnogórze, szczególnie w górach, są też bardzo wąskie. Aby samochody minęły się, któryś z kierowców musi zjechać na pobocze (o ile ono istnieje). Przy czym część dróg znajduje się nad skarpami; szczególnie taka sytuacja jest w pobliżu Jeziora Szkoderskiego. Jazda potrafi więc być ekscytująca :) Po drogach dodatkowo chodzą często ludzie, czasami trudno widoczni. Brakuje chodników. Samochody parkują chaotycznie. Wyjątek stanowi Chorwacja, która jest dobrze zorganizowana.
Przejazdy przez przejścia graniczne przebiegały całkiem sprawnie, najdłużej czekało się około 40 minut. Główne przejścia graniczne są całkiem w porządku. Jedynie przejście Brijeg (Czarnogóra) / Hum (Bośnia i Hercegowina) wyglądało podejrzanie.
Według informacji na temat dojazdu środkami publicznymi uzyskanej w jednym z biur podróży z Mostaru (Bośnia) do pobliskiej miejscowości Blagaj, gdzie znajduje się źródło, jeżdżą żółte autobusy numer 10 i 11. Autobusy odjeżdżają z Mostaru do Blagaj o godz. 8:00, 10:30, 12:00. Powrotne z Blagaj do Mostaru 11:00, 12:30. Żeby zatrzymać autobus trzeba machnąć ręką. Jeżeli żółty autobus nie ma numeru to trzeba się spotkać dokąd jedzie.
W Szkodrze (Albania) wjazd na zamek Rozafa jest bardzo stromy, a droga wysłana jest śliskimi kamieniami. Lepiej jest nie próbować parkować na samej górze, tylko gdzieś wcześniej.
Z i na lotnisko w Podgoricy jeżdżą wyłącznie taksówki. Nie dojeżdżą autobusy. Aby dostać się na stację autobusową czy kolejową można wziąć właśnie taksówkę. Ceny taksówek są trochę tańsze niż w Polsce. Taksówkami można też dojechać do wielu miejscowości turystycznych, ale taki dojazd tani już nie jest. Najdroższy przejazd jest z Podgoricy do Kotoru. Z Kotoru do stacji autobusowej w Podgoricy można dostać się autobusem za 7,5 euro i stamtąd wziąć taksówkę na lotnisko za około 12-13 euro. Autobusów między najbardziej znanymi miejscowościami jeździ sporo przez cały dzień, a szczególnie do Budvy i Podgoricy, a komfort jazdy jest przyzwoity.
Międzynarodowy autobus z Dubrownika do Kotoru (czy dalej Budvy) jest klimatyzowany i wygodny. Cena około 70 zł. Bilety można kupić na stronie https://getbybus.com/pl/. Bilet musi być wydrukowany. Przejazd jest przez 1 przejście graniczne.
Międzynarodowy autobus z Mostaru do Dubrownika jest klimatyzowany i wygodny. Cena około 80 zł. Bilety można kupić na stronie https://getbybus.com/pl/. Bilet musi być wydrukowany. Przejazd jest przez 3 przejścia graniczne (jedzie przez Metkovic, Klek, Neum).
Pociąg widokowy z Sarajewa do Mostaru jest klimatyzowany, na europejskim poziomie. Według rozkładu w sierpniu jeździ dwa razy w ciągu dnia: o godzinach 7:07 i 16:50. Cena biletu to 24 marki zamienne (bardzo niska).

Informacje praktyczne

We wszystkich krajach bałkańskich jest mało toalet. Zazwyczaj korzysta się z tych w restauracjach lub na stacjach benzynowych.
Ceny w Albanii, Bośni i Hercegowinie i Czarnogórze są podobne do tych w Polsce. Południowa Chorwacja jest zdecydowanie droższe. Szczególnie w sezonie.
Wejście na wzgórze w Kotorze, gdzie jest widok na zatokę, a na szlaku znajduje się kościół i do fort - kosztuje 8 euro.
Wejście na mury miejskie w Dubrowniku jest bardzo drogie (150 kun, czyli ok. 90 zł). Dlatego warto poszukać innych, darmowych miejsc z widokiem na miasto z góry. Kilka z nich zaznaczyłem na mapie Googla.

Koszty podróży [Czarnogóra]

Poniżej znajduje się moje bardzo subiektywne porównanie cen zastanych w miejscu podróży do cen jakie mamy w Polsce. Wartość 100% to ceny tak jak w Polsce. Kolor zielony oznacza, że pozycja jest tańsza. Kolor czerwony oznacza, że pozycja jest droższa. Im bliżej 0% tym jest taniej.

Noclegi - 120%

Transport - 100%

Jedzenie - 120%

Bilety wstępów - 80%

Koszty podróży [Albania, Bośnia i Hercegowina]

Noclegi - 90%

Transport - 100%

Jedzenie - 80%

Bilety wstępów - 100%

Koszty podróży [Chorwacja]

Noclegi - 160%

Transport - 120%

Jedzenie - 140%

Bilety wstępów - 140%

Plan podróży

#	Plan
Dzień 1	Przylot popołudniem z Katowic do Podgoricy (Czarnogóra). Przejazd autem do Ulcinj i nocleg.
Dzień 2	Przejazd na plażę Valdanos, a później na Wielką Plażę piaszczystą w Ulcinj. Około południa przejazd do Szkodry (Albania). Powrót do Ulcinj (Czarnogóra) wieczorem.
Dzień 3	Przejazd na plażę Crvena Glavica obok Sveti Stefan. Punkt widokowy na wzgórzu na Budvę. Przejazd do parku narodowego Lovćen. Powrót do Ulcinj.
Dzień 4	Zwiedzanie Ulcinj. Spakowanie się. Przejazd do parku narodowego Jezioro Szkoderskie, do kilku punktów widokowych bardzo wąską drogą wiodącą czasami nad przepaściami. Przejazd do Sarajewa (Bośnia i Hercegowina). Po drodze zatrzymanie się na fotki przy rzece Piva. Emocjonujący przejazd wieczorem przez przejście graniczne w Brijeg. Późny przyjazd do Sarajewa.
Dzień 5	Zwiedzanie Sarajewa. Popołudniowy (o godz. 17:00) przejazd widokowym pociągiem do Mostaru. Zwiedzanie Mostaru i nocleg.
Dzień 6	Zwiedzanie Mostaru i przejazd autobusem (o godz. 12:30) do Dubrownika (Chorwacja). Zakwaterowanie w Dubrowniku i zwiedzanie.
Dzień 7	Poranne zwiedzenia wioski opuszczonych hoteli Kupari (przejazd Uberem). Powrót do Dubrownika i zwiedzanie. O godz. 17:00 wyjazd do Kotoru (Czarnogóra) autobusem.
Dzień 8	Zwiedzanie Kotoru. Wynajęcie motorówki i zwiedzanie Zatoki Kotorskiej do Adriatyku. O godz. 19:00 przejazd autobusem z Kotoru do Podgoricy. Wzięcie taksówki ze stacji autobusowej w Podgoricy na lotnisko. Późny wylot do Polski.